‘Việt Nam xuất khẩu 100 USD, Mỹ hưởng lợi 78 USD’

Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, nếu một đôi giày Nike có giá 100 USD thì phía Việt Nam chỉ hưởng lợi 22 USD còn 78 USD là Hoa Kỳ hưởng.

Cán cân thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ là một trong những vấn đề được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề cập khi dự tọa đàm bàn tròn về hợp tác đầu tư với các doanh nghiệp Hoa Kỳ tối 30/5 (giờ Hà Nội).

Theo Bộ Ngoại giao Việt Nam, năm 2016 vừa qua, buôn bán hai chiều đạt 53 tỷ USD, trong đó Mỹ nhập siêu tới 30,9 tỷ USD.

Tuy nhiên, Thủ tướng lưu ý tới một khía cạnh khác trong quan hệ thương mại Việt – Mỹ. Lấy ví dụ về trường hợp giày Nike đang xuất khẩu vào Hoa Kỳ với số lượng 138 triệu đôi/năm, Thủ tướng cho rằng, nếu một đôi giày đó có giá 100 USD thì phía Việt Nam chỉ hưởng lợi 22 USD còn 78 USD là Hoa Kỳ hưởng.

Cũng theo Thủ tướng, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của Mỹ vào Việt Nam ngày càng cao, trong 10 năm qua tăng 5 lần. Trong chuyến đi này, các doanh nghiệp hai bên sẽ ký các hợp đồng thương mại trị giá nhiều tỷ USD, sẽ tạo ra hàng chục nghìn việc làm tại Mỹ và tăng xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Việt Nam và của Việt Nam sang Hoa Kỳ, góp phần cải thiện đời sống cho rất nhiều người lao động ở hai nước.

“Hai nền kinh tế Việt Nam và Hoa Kỳ hoàn toàn có tính bổ sung cho nhau và càng tăng cường hợp tác chúng ta có nhiều lợi ích”, theo thông điệp của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trên tờ Washington Times ngày 30/5.

Cụ thể, Thủ tướng cho biết Việt Nam thường nhập khẩu từ Hoa Kỳ máy bay (Boeing), động cơ điện, thiết bị y tế công nghệ cao, dược phẩm, trong năm 2016, đã nhập gần 1,5 triệu tấn ngô, đỗ tương, lúa mỳ, 0,5 triệu tấn bông…

Ngược lại Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ những mặt hàng tôm, cá tra, rau quả, đồ gỗ, hàng may mặc, giầy dép… mà người dân Hoa Kỳ ưa dùng. Giữa tháng 5/2017, Tập đoàn sữa lớn nhất Việt Nam - Vinamilk đã nhập 2.000 con bò sữa cao sản từ Hoa Kỳ và sẽ là 8.000 con trong năm nay để nhân rộng nguồn sữa chất lượng cao cho trẻ em Việt Nam.

Thủ tướng tin tưởng rằng các văn bản hợp tác được ký kết trong chuyến thăm Mỹ lần này sẽ làm cân bằng hơn cán cân thương mại, phát huy lợi thế của mỗi bên, bổ trợ cho nhau.

Sau khi Hoa Kỳ rút khỏi TPP, hai bên đã tái khởi động Cơ chế hợp tác theo Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư (TIFA) để trao đổi, hợp tác giải quyết những vấn đề cùng quan tâm trong lĩnh vực kinh tế-thương mại. Hiện tại các cơ quan chức năng của Việt Nam và Hoa Kỳ đang tích cực trao đổi, hoàn thiện cơ chế hợp tác thương mại theo hướng hiệu quả, thuận tiện và đôi bên cùng có lợi.

“Có thể thời điểm này, việc theo đuổi các thỏa thuận tự do thương mại đa phương như TPP chưa được Hoa Kỳ ưu tiên. Chúng tôi tôn trọng quyết định của Hoa Kỳ, nhưng tôi tin là xu thế tự do hóa, liên kết kinh tế vẫn được Hoa Kỳ thúc đẩy trong các thỏa thuận song phương”, Thủ tướng trả lời phỏng vấn Bloomberg trước chuyến thăm.

Cần giải tỏa băn khoăn về thương mại Việt-Mỹ

Trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ về những kỳ vọng đối với chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc bắt đầu từ ngày 29/5, TS Trần Du Lịch cho rằng trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Mỹ, giới doanh nghiệp hiện đang có những băn khoăn, lo lắng vì hiện Việt Nam được cho là nằm trong nhóm các nền kinh tế mà Mỹ đang nhập siêu lớn.

"Tôi cho rằng, cộng đồng doanh nghiệp mong muốn chuyến đi của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tới Mỹ sẽ giải tỏa được tâm lý lo lắng trên, và Mỹ sẽ không thay đổi chính sách thương mại với Việt Nam, để không ảnh hưởng đến sản xuất trong nước", ông Trần Du Lịch nói.

Ông Trần Du Lịch phân tích thêm, Việt Nam xuất siêu sang Mỹ và giá trị xuất khẩu sang Mỹ chiếm khoảng hơn 20% trị giá xuất khẩu của Việt Nam, nhưng so với thị trường Mỹ vẫn còn rất nhỏ. Nếu xét theo dân số, Việt Nam đứng thứ 14, chiếm hơn 1% dân số của thế giới, nhưng xuất khẩu của Việt Nam so với tổng nhập khẩu của thế giới mới chỉ chiếm chỉ khoảng 0,5%.

Do vậy, nếu chia thị phần nhập khẩu của thế giới theo tỷ lệ dân số, xuất khẩu của Việt Nam phải ở mức 500 tỷ USD, tức gấp 3 lần hiện nay và điều này hoàn toàn có thể bởi năng lực sản xuất của Việt Nam vẫn còn lớn.

Theo Hà Chính

Chinhphu.vn

Đọc tiếp »

Cá tra xuất khẩu đang bị kiểm soát chặt chẽ

Cá tra Việt Nam đang chịu nhiều rào cản thương mại và cạnh tranh không lành mạnh...

Ngoài việc hứng chịu những truyền thông bôi xấu ở châu Âu, kể từ 1/9/2017, xuất khẩu cá tra vào thị trường Mỹ sẽ chịu sự giám sát nghiêm ngặt của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA).

Sau khoảng thời gian chuyển tiếp 18 tháng, từ ngày 1/9/2017, cá tra nhập khẩu vào Mỹ sẽ tuân theo các quy định như các sản phẩm cá da trơn sản xuất tại Mỹ, và sẽ chịu sự giám sát nghiêm ngặt của Bộ nông nghiệp nước này.

Sản phẩm cá tra Việt Nam đang xuất khẩu sang 160 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, với giá trị xuất khẩu chiếm khoảng 1,6 - 1,7 tỷ USD/năm. Song, cá tra cũng chính là đối tượng chịu nhiều rào cản nhất trong số sản phẩm thủy sản xuất trên thế giới.

Nhiều rào cản thương mại

Từ năm 2003, Ủy ban Thương mại Mỹ đã ra phán quyết áp thuế chống bán phá giá lên sản phẩm cá tra Việt Nam, đến nay vẫn còn thực hiện. Thời gian gần đây, trước áp lực của Hội người nuôi cá nheo, chính quyền Mỹ một lần nữa dựng rào cản với cá tra Việt Nam bằng việc thiết lập chương trình giám sát đối với các loài cá thuộc bộ Siluriformes, trong đó có cá tra của Việt Nam, và chuyển sự giám sát từ Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm (FDA) sang USDA.

Như vậy, các quy định về thanh tra cá tra sẽ tăng thêm và Việt Nam phải cung cấp các tài liệu để chứng minh hệ thống kiểm tra trong nước tương đương với Mỹ. Là một trong những thị trường nhập khẩu quan trọng nhất đối với cá tra, nên việc đáp ứng các yêu cầu mới của Mỹ là điều cần thiết.

Các yêu cầu này liên quan đến toàn bộ chuỗi cung ứng từ cá giống, trại sản xuất giống, trại nuôi, nhà máy chế biến đến các chương trình về chất lượng nước và dư lượng hóa chất.

Ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, hiện tại cá tra xuất khẩu sang Mỹ được kiểm soát bởi FDA. Nhưng kể từ 1/9, Ban Quản lý thực phẩm nông nghiệp an toàn và dịch vụ kiểm soát (FSIS) thuộc USDA sẽ kiểm tra tất cả các quy trình tạo ra sản phẩm cá tra, từ khâu con giống đến sản phẩm cuối cùng.

Để được tiếp tục xuất khẩu cá tra sang Mỹ, Việt Nam phải đưa ra một hệ thống những tiêu chuẩn được phía Mỹ xem xét là tương đương với phía Mỹ và căn cứ trên đó, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ làm theo.

Việt Nam có 45 nhà máy đủ điều kiện xuất khẩu vào Mỹ theo chương trình thanh tra cá da trơn, nhưng hiện chỉ có những doanh nghiệp có lợi thế về thuế chống bán phá giá thấp vẫn tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu cá tra sang Mỹ.

Theo thống kê sơ bộ của Hải quan Việt Nam, giá trị xuất khẩu cá tra 4 tháng đầu năm 2017 đạt 507,071 triệu USD. Trong đó, 3 thị trường lớn gồm: Trung Quốc đạt 101,396 triệu USD, tăng 56,2% so với cùng kỳ 2016; Mỹ đạt 84,532 triệu USD, giảm 25% so với cùng kỳ; Liên minh châu Âu (EU) đạt 65,170 triệu USD, giảm 23,8% so với cùng kỳ 2016.

Cạnh tranh không lành mạnh tại EU

Dù được khẳng định là một trong những ngành thủy sản được kiểm soát chặt chẽ nhất trên thế giới, Việt Nam sẵn sàng hợp tác toàn diện hơn để tiếp tục duy trì sản lượng cá tra xuất khẩu sang Mỹ.

Tuy nhiên, điều này lại xảy ra vào thời điểm cá tra tiếp tục bị cạnh tranh quyết liệt ở châu Âu (EU). Trong vài tháng gần đây, bộ phim tài liệu bôi xấu cá tra Việt Nam đã được phát sóng ở Tây Ban Nha...

Theo ông Mag. Karim Ben Romdhane, Nhà phân tích thủy sản và Chương trình phát triển cá WWF Áo, tại thị trường EU không chỉ cá tra Việt Nam, mà có nhiều sản phẩm cá thịt trắng đến từ các nước trên thế giới, khiến cá tra bị cạnh tranh gay gắt và liên tục bị bôi xấu.

Truyền thông bôi xấu chỉ xảy ra ở một số nước như Tây Ban Nha, có thể do cạnh tranh không lành mạnh của một số doanh nghiệp, hoặc có thể do Tây Ban Nha muốn bán một số sản phẩm của đất nước họ.

“Để cá tra tiêu thụ tốt tại thị trường EU, WWF Áo đã tổ chức những chuyến đi thăm thực địa tại những nhà nhập khẩu, giúp họ hiểu biết về nghề nuôi cá tra ở Việt Nam. Suốt 3 năm qua, chúng tôi luôn có mặt tại triển lãm toàn cầu về hải sản, và trưng bày tất cả thông tin về cá tra Việt Nam đến các nhà báo, blogger và đại diện nghề cá ở EU, nhằm giúp nhà nhập khẩu có thêm thông tin và có quyết định trong việc chọn lựa sản phẩm cá tra được cấp chứng chỉ này”, ông Mag. Karim Ben Romdhane chia sẻ.

Hiện hầu hết các công ty xuất khẩu cá tra đều phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm (ATTP) quốc tế. Trên thực tế, hệ thống quản lý chất lượng và quản lý ản toàn thực phẩm của họ không khác gì so với các đối tác EU và Mỹ. Điều này được xác nhận bằng nghiên cứu khoa học của một nhóm nghiên cứu từ Đại học Wageningen được công bố trên tạp chí “Reviews in Aquaculture” năm 2016.

Theo Khôi Nguyên

Vneconomy

Đọc tiếp »

Cán cân thương mại Việt - Mỹ nhìn từ đôi giày Nike

Năm 2016 vừa qua, Mỹ nhập siêu từ Việt Nam tới 30,9 tỷ USD, nhưng câu chuyện không đơn giản như vậy...

“Việt Nam sẽ tăng cường nhập khẩu công nghệ cao và dịch vụ từ Mỹ, và nhân chuyến thăm này, nhiều thỏa thuận quan trọng sẽ được ký kết”, hãng tin Reuters dẫn lời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại bữa tối ngày 30/5 tại thủ đô Washington do Hội đồng Thương mại Mỹ tổ chức.

Trước đó, trả lời phỏng vấn trước thềm chuyến thăm Mỹ chính thức, Thủ tướng cũng cho biết trong dịp này, doanh nghiệp hai nước sẽ ký kết nhiều hợp đồng hợp tác kinh doanh với tổng trị giá hàng chục tỷ USD

Phát biểu trên của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc được đưa ra sau khi đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer đề cập về thâm hụt thương mại đang tăng nhanh của Mỹ với Việt Nam và bày tỏ mong muốn Thủ tướng sẽ giúp giải quyết vấn đề này.

Theo số liệu từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, năm 2016 vừa qua, buôn bán hai chiều Việt - Mỹ đạt 53 tỷ USD, trong đó Mỹ nhập siêu tới 30,9 tỷ USD.

Tuy nhiên, Thủ tướng đã lưu ý tới một khía cạnh khác trong quan hệ thương mại Việt - Mỹ, theo báo điện tử Chính phủ.

Lấy ví dụ về trường hợp giày Nike đang xuất khẩu vào Mỹ với số lượng 138 triệu đôi/năm, Thủ tướng cho rằng, nếu một đôi giày đó có giá 100 USD thì phía Việt Nam chỉ hưởng lợi 22 USD, còn 78 USD là phía Mỹ hưởng.

Cũng theo ông, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của Mỹ vào Việt Nam ngày càng cao, trong 10 năm qua tăng 5 lần.

Đồng thời, trong chuyến đi này, các doanh nghiệp hai bên sẽ ký các hợp đồng thương mại trị giá nhiều tỷ USD, sẽ tạo ra hàng chục nghìn việc làm tại Mỹ và tăng xuất khẩu của Mỹ sang Việt Nam và của Việt Nam sang Mỹ, góp phần cải thiện đời sống cho rất nhiều người lao động ở hai nước.

“Hai nền kinh tế Việt Nam và Mỹ hoàn toàn có tính bổ sung cho nhau, và càng tăng cường hợp tác, chúng ta có nhiều lợi ích”, đó cũng là thông điệp được Thủ tướng nhấn mạnh trên tờ Washington Times ngày 30/5.

Ông lưu ý, Việt Nam thường nhập khẩu từ Mỹ máy bay (Boeing), động cơ điện, thiết bị y tế công nghệ cao, dược phẩm, trong năm 2016, đã nhập gần 1,5 triệu tấn ngô, đỗ tương, lúa mỳ, 0,5 triệu tấn bông…

Ngược lại, Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ những mặt hàng tôm, cá tra, rau quả, đồ gỗ, hàng may mặc, giầy dép… mà người dân Mỹ ưa dùng.

Thủ tướng tin tưởng rằng các văn bản hợp tác được ký kết trong chuyến thăm Mỹ lần này sẽ làm cân bằng hơn cán cân thương mại, phát huy lợi thế của mỗi bên, bổ trợ cho nhau.

Trả lời trên báo điện tử Chính phủ, TS. Trần Du Lịch cho rằng trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Mỹ, giới doanh nghiệp hiện đang có những băn khoăn, lo lắng vì hiện Việt Nam được cho là nằm trong nhóm các nền kinh tế mà Mỹ đang nhập siêu lớn.

"Tôi cho rằng, cộng đồng doanh nghiệp mong muốn chuyến đi của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tới Mỹ sẽ giải tỏa được tâm lý lo lắng trên, và Mỹ sẽ không thay đổi chính sách thương mại với Việt Nam, để không ảnh hưởng đến sản xuất trong nước", ông Trần Du Lịch nói.

Ông Trần Du Lịch phân tích thêm, Việt Nam xuất siêu sang Mỹ và giá trị xuất khẩu sang Mỹ chiếm khoảng hơn 20% trị giá xuất khẩu của Việt Nam, nhưng so với thị trường Mỹ vẫn còn rất nhỏ. Nếu xét theo dân số, Việt Nam đứng thứ 14, chiếm hơn 1% dân số của thế giới, nhưng xuất khẩu của Việt Nam so với tổng nhập khẩu của thế giới mới chỉ chiếm chỉ khoảng 0,5%.

Do vậy, nếu chia thị phần nhập khẩu của thế giới theo tỷ lệ dân số, xuất khẩu của Việt Nam phải ở mức 500 tỷ USD, tức gấp 3 lần hiện nay và điều này hoàn toàn có thể bởi năng lực sản xuất của Việt Nam vẫn còn lớn.

Theo lịch trình dự kiến, vào ngày 31/5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump, trước khi kết thúc chuyến thăm kéo dài 3 ngày. Với cuộc gặp này, ông sẽ là nhà lãnh đạo đầu tiên ở Đông Nam Á tới thăm Nhà Trắng kể từ khi ông Trump lên cầm quyền.

Theo Bình Minh

Vneconomy

Đọc tiếp »

Phó thủ tướng nêu lý do chỉ 1% doanh nghiệp rót tiền vào nông nghiệp

Phó thủ tướng Vương Đình Huệ cho hay, nhiều doanh nghiệp nói rằng họ không cần tiền hỗ trợ của Nhà nước khi đầu tư vào nông nghiệp...

“Hàng loạt những bất cập, hạn chế khiến doanh nghiệp chưa thể đầu tư mạnh vào nông nghiệp, nông thông, trong đó rõ nhất là chúng ta còn lúng túng khi triển khai chủ trương tích tụ ruộng đất và thêm vào đó là chính sách dồn điền đổi thửa, tạo lập một thị trường chuyển nhượng đất đai, khiến nhiều doanh nghiệp không có diện tích đất đủ lớn để đầu tư sản xuất”.

Kết luận trên được Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đưa ra khi chủ trì cuộc họp về dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn.

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn, cho biết sau 3 năm thực hiện Nghị định 210/2013 của Chính phủ khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, chỉ thu hút được 64 dự án ở 23, tỉnh, thành phố, trong đó phần nhiều là các dự án đăng ký thêm.

Ngoài ra, Nghị định quy định nhà nước hỗ trợ vốn nhưng trong bối cảnh ngân sách khó khăn nên vốn bố trí cho 64 dự án này sau mỗi năm bị bớt đi một nửa.

Theo cơ quan soạn thảo là Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dự thảo Nghị định mới tập trung vào các vấn đề: mở rộng diện doanh nghiệp, dự án được Nhà nước hỗ trợ; phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ; bổ sung cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp trong các giai đoạn phát triển thị trường, làm thương hiệu, hỗ trợ sản phẩm có lợi thế; cải cách thủ tục hành chính và cơ chế về nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước.

Phó thủ tướng Vương Đình Huệ thông tin, số liệu cả nước chỉ có 1% tổng số doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp và chiếm khoảng gần 3% tổng số vốn đầu tư của cộng đồng doanh nghiệp vào sản xuất, kinh doanh.

Về nguyên nhân của thực trạng này, ông Huệ cho rằng đầu tiên là vướng mắc về đất đai. Tiếp đến là do chính quyền địa phương dễ thay đổi về quy hoạch sử dụng đất, gây ra rủi ro rất lớn cho hoạt động sản xuất kinh doanh lâu dài của doanh nghiệp.

Thêm một nguyên nhân nữa chính sách bảo hiểm nông nghiệp không hiệu quả khiến ngân hàng không thể cho doanh nghiệp vay vốn.

Theo Phó thủ tướng, muốn kêu gọi doanh nghiệp đầu tư thì Nhà nước phải có các giải pháp về cơ chế, pháp lý hỗ trợ cho đầu ra của sản phẩm bằng cách phát triển thị trường buôn bán, sàn giao dịch nông sản, tạo sự yên tâm của các nhà đầu tư.

“Nhiều doanh nghiệp nói họ không cần tiền hỗ trợ của Nhà nước; quan trọng phải là phải có hành lang pháp lý, cơ chế vững chắc để thu hút đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn và trong khu vực này nảy nở ngày càng nhiều hơn”, Phó thủ tướng nói.

Do đó, Phó thủ tướng đề nghị đổi tên dự thảo thành Nghị định về phát triển doanh nghiệp trong nông nghiệp, nông thôn thay vì chỉ có khuyến khích doanh nghiệp đầu tư khi nhiều gia trại, trang trại, hợp tác xã có năng lực sản xuất lớn nhưng chưa phát triển thành doanh nghiệp. Thêm vào đó, cơ quan soạn thảo cần đặt vấn đề khởi nghiệp trong nông nghiệp để nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp.

Về một số quy định về hỗ trợ vốn của dự thảo Nghị định, Phó thủ tướng nêu quan điểm: “Nhà nước bỏ ra ít thôi, hoặc không bỏ thêm ra mà chỉ có thể là bớt thu từ thuế, hỗ trợ tín dụng, đất đai”.

Lãnh đạo Chính phủ yêu cầu cơ quan soạn thảo hoàn thiện lại dự thảo Nghị định, lưu ý việc cập nhật các nội dung của Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (dự kiến được Quốc hội thảo luận, thông qua tại Kỳ họp thứ 3) và các Nghị quyết của Hội nghị Trung ương 5 về thể chế kinh tế thị trường.

Trong đó, coi trọng các nội dung về tạo thuận lợi thương mại, mở rộng đối tượng điều chỉnh, quy định công bố công khai quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp, các chính sách liên quan tới phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ…

Theo Nguyên Hà

Vneconomy

Đọc tiếp »

Nông nghiệp Việt Nam sẽ vẫn cần những cuộc giải cứu

Dưa hấu và thịt lợn mới được ghi tên trong danh sách nông sản cần giải cứu. Tuy không phải giải pháp triệt để, nhưng đây sẽ vẫn là hiện tượng cần được hoan nghênh trước khi có những cuộc giải cứu trong tư duy làm nông nghiệp.

Ba lần người nông dân cô đơn

Năm nào cũng vậy, các vụ giải cứu luôn được tổ chức mỗi khi nông dân gặp khó khăn. Mấy hôm nay cần giải cứu thịt lợn, sắp tới có thể là vải thiều. Trước đó, xã hội đã từng giải cứu thanh long, ớt, hành tím,... Xót xa hơn, trâu bò cũng được huy động vào cuộc giải cứu dưa hấu, chuối. Còn sữa tươi đành gửi nơi ruộng đồng, lối ngõ.

Không nắm được nhu cầu thị trường, sản xuất theo phong trào, nhẹ dạ trước tin đồn,... là những nguyên nhân nhanh chóng được đưa ra. Dù vậy, mọi cố gắng tìm ra giải pháp dường như đều thất bại. Không phải vì nông dân không biết những điều trên. Có lẽ do họ đã 3 lần đơn độc.

Kinh nghiệm về nông nghiệp đã luôn cho lời khuyên đúng đắn. Hơn cả sách, đó là những người bạn ngàn đời của nông dân Việt Nam. Nhưng khí hậu đã thay đổi. Kinh nghiệm không còn có thể cho biết trước đợt mưa, con nước. Người bạn lâu năm kia cũng chịu bất lực trước thiên tai, dịch bệnh. Người nông dân có một lần cô đơn.

Một vài nông hộ nghĩ khác và làm khác. Giống cây, con mới được sử dụng. Học tập điển hình tiên tiến nhanh chóng trở thành phong trào. Chiến lược phát triển chăn nuôi đến năm 2020 nêu rõ số lượng 35 triệu con lợn. Nhưng thời điểm này, chiến dịch giải cứu lợn đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xúc tiến, dù Tổng cục Thống kê cho biết cả nước mới chỉ có 29 triệu con. Chưa rõ chiến lược sai hay thống kê chưa sát, chỉ thấy sự cô đơn vẫn vây lấy người nông dân.

Sẽ thật thiếu công bằng khi cho rằng việc sản xuất nhiều đến mức cần giải cứu hoặc đổ bỏ không có lỗi của người làm nông. Nhưng người nông dân có chính quyền cơ sở, hiệp hội giúp sức bảo vệ. Họ đã làm gì hay đang khiến nông dân thêm một lần cô đơn?

Tích tụ, tập trung và ý tưởng ngân hàng ruộng đất

Để thành công trong nông nghiệp, không thể chỉ đơn độc. Ngày làm việc đầu tiên sau Tết Nguyên đán, người đứng đầu Chính phủ cho biết đã có lời giải cho bài toán nông nghiệp Việt Nam. Liên kết 5 nhà (nhà nước, nhà doanh nghiệp, nhà nông, nhà khoa học và nhà băng) và tích tụ, tập trung ruộng đất được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, coi đây là yếu tố đột phá để phát triển nông nghiệp.

Thực tế, tích tụ và tập trung là hai khái niệm khác nhau. Theo TS. Nguyễn Đức Thành, tích tụ ruộng đất là sự tăng thêm về quy mô diện tích đất thông qua mua bán, trao đổi. Trong khi đó, tập trung ruộng đất cũng đưa đến kết quả làm gia tăng quy mô diện tích đất nhưng do người chủ của các thửa đất tự nguyện hợp nhất.

Phương pháp mà nhiều tỉnh áp dụng hiện nay là tập trung ruộng đất. Chính quyền tỉnh Thái Bình đứng ra ký hợp đồng thuê đất với từng người hộ dân, rồi cho doanh nghiệp thuê lại mảnh đất lớn đó để đầu tư sản xuất nông nghiệp. Doanh nghiệp ở Lâm Đồng hợp tác với các hộ nông dân để sản xuất theo quy trình chung, mà không thay đổi quyền sử dụng đất của mỗi hộ dân cũng là hình thức tập trung ruộng đất.

Sở dĩ phương pháp tích tụ ruộng đất không phát triển là do quy định về hạn điền. Theo chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy, tư duy “người cày có ruộng” chính là lực cản khiến nhà quản lý chưa thể thay đổi hạn điền. Liệu rằng địa chủ mới có xuất hiện nếu hạn điền được nới rộng? Tính “công bằng” sẽ được bảo đảm như thế nào khi một vài nông dân trót bán và không còn thửa ruộng để canh tác.

Bên cạnh đó, đa số nông dân Việt Nam muốn giữ lại cho mình một mảnh ruộng. Họ ly hương nhưng không ly nông và vẫn giữ đất nông nghiệp, coi đó như cuốn “sổ bảo hiểm” cho gia đình. Chuyện người nông dân chuyển sang làm việc trong các nhà máy công nghiệp và bị xa thải khi tròn 35 tuổi là một thực tế. Câu hỏi mưu sinh bằng cách nào khi không còn đất cũng chính là lý do khiến người nông dân quyết giữ mảnh ruộng nhỏ.

Mặc dù vậy, nếu nhiều nông dân có thể chấp nhận cho “vay đất” như ở Thái Bình, việc thành lập “ngân hàng ruộng rất” sẽ là giải pháp cho tình trạng đất đai được sử dụng thiếu hiệu quả. Tuy nhiên, theo ông Hoàng Trọng Thủy vấn đề dồn điền đổi thửa phải được giải quyết trước. Bởi lẽ ngân hàng sẽ không dám thuê đất khi mỗi nông hộ có tới 3-5 mảnh ruộng nhỏ lẻ.

Tìm một lối thoát cho điệp khúc giải cứu nông sản, GS. Võ Tòng Xuân cho rằng ruộng đất lớn mới chỉ là tiền đề. Trong liên kết “5 nhà” mà Thủ tướng nhấn mạnh, doanh nghiệp được xác định là thành phần đi đầu trong việc đưa nông nghiệp sản xuất hàng hóa hội nhập kinh tế thị trường thế giới và Việt Nam. Với đất có diện tích lớn, nhà doanh nghiệp sẽ đầu tư, sản xuất ra nhiều nông sản chất lượng cao, giá thành hạ. Nông sản khi đó sẽ có đầu ra, doanh nghiệp nhập được nguyên liệu tốt. Thương hiệu nông sản cũng bắt đầu từ đây.

Tất nhiên, sẽ vẫn cần nhiều cuộc “giải cứu” trước khi làm được như thế. Người quản lý cần được giải cứu khỏi ám ảnh về tư duy người cày có ruộng. Nông dân cần được giải cứu khỏi suy nghĩ găm giữ đất đai với nhiều thửa ruộng phân tán. Và cần nhiều cuộc giải cứu nữa cho những ai tung tin đồn gây nhiễu loạn nhân tâm.

Đổi mới nông nghiệp bắt đầu từ cuộc giải cứu này!

Theo Vương Diệu Quân

Trí thức trẻ

Đọc tiếp »

Tiến sĩ Trần Đình Thiên chỉ ra lợi thế Việt Nam đang sở hữu như Nhật Bản, Hàn Quốc từng có để 'đi tắt đón đầu' trong cách mạng công nghiệp 4.0

Người Việt Nam đồng thời cũng có lợi thế mà ít người dân đất nước nào có được, đó là đặc điểm về sự sáng tạo.

Trong buổi Diễn đàn Cách mạng Công nghiệp 4.0 tổ chức bởi Bộ Công Thương tuần vừa qua, chúng tôi đã có dịp trao đổi với nhiều chuyên gia về 'Cuộc cách mạng Công nghiệp lần thứ 4' - cụm từ đã được nhắc đến nhiều trên mặt báo thời gian qua - cũng như những gì mà Việt Nam cần chuẩn bị cho công cuộc đón đầu.

Tiến sĩ Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam, cho rằng Việt Nam đang có lợi thế của người đi sau, giống như Nhật Bản, Hàn Quốc cách đây 40 - 50 năm, hay như Singapore, UAE mới đây, từ đó mà có thể đón đầu trong cuộc cách mạng này.

Một cách hình ảnh, Tiến sĩ Trần Đình Thiên so sánh việc đi tắt đón đầu giống như việc người ta xây đô thị ở những khu đất trống, không phải giải tỏa đền bù nên sẽ dễ hơn. Còn ở những chỗ đất 'thơm ngon' mà nhà đã xây nên hết, chi phí chuyển đổi sẽ là rất cao.

Người Việt Nam đồng thời cũng có lợi thế mà ít người dân đất nước nào có được, đó là đặc điểm về sự sáng tạo. Tuy nhiên, sự sáng tạo này được tiến sĩ Thiên gọi là sự 'khác người' - sáng tạo chưa được đặt vào khuôn khổ nên vẫn chưa thể phát huy được giá trị của mình.

"Từ xưa đến nay chúng ta vẫn được đánh giá là thông minh. Người Việt nổi tiếng làm nhiều việc cứ khác người, chọn việc khác người mà làm, cứ “lọ mọ” đi tìm những cái khác người để mày mò sáng tạo. Nhưng trong hoàn cảnh thiếu điều kiện, thiếu cơ sở nên sáng tạo đưa ra toàn những thứ ít xài được" - ông Trần Đình Thiên nhấn mạnh.

Trong cuộc cách mạng công nghiệp thứ 4 lần này, sự sáng tạo khác người trên lại bất ngờ nổi lên như một lợi thế lớn. Theo vị tiến sĩ,trong 10 cái 'khác người' ở trên mà chúng ta chọn, khuyến khích và bồi dường được 1 cái 'khác thường thành được 1 sự sáng tạo thôi thì đã là điều rất đáng quý rồi.

Tất nhiên, sau tất cả thì sự sáng tạo này mới chỉ là yếu tố nguyên liệu đầu vào. Điều khó khăn nhất đối với Việt Nam trước cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang đặt vào đôi tay là cần tạo ra những bước đột phá chưa từng có: "một tầm nhìn vượt trội, những con người khác thường đến mức phi thường".

Một tầm nhìn vượt trội, những con người phi thường đó được gói gọn trong một chữ mà tiến sĩ Trần Đình Thiên nhắc đế là 'điên rồ': "Tôi cho rằng chúng ta cần một chút 'điên rồ' trong cuộc cách mạng này thì mới mong đạt được thành công".

"Chỉ có sự điên rồ này thì tính sáng tạo của người Việt Nam mới được phát huy hết. Khi đó, sự 'khác người' mới có đất sống, chứ không chỉ là toàn tạo ra những thứ không xài được".

Trao đổi với ông Damian Kassabgi - Giám đốc Chính sách công khu vực Châu Á Thái Bình Dương của Uber, vị đại diện cho doanh nghiệp là tiêu biểu trong thời công nghiệp 4.0 cũng tỏ ra đồng ý với quan điểm của ông Thiên.

Ông này lấy ví dụ về một văn hóa đặc trưng của công ty Uber mang tên hustle (nghĩa đen: khiến người khác di chuyển nhanh hơn, nghĩa bóng: cố gắng hết mình để thuyết phục ai đó) để mô tả cho những gì mà người Việt cần làm trong cuộc cách mạng công nghiệp ở phía trước:

"Đó là thứ văn hóa mà bạn sẽ làm mọi cách để đạt được mục tiêu như hustle để thuyết phục tài xế tham gia vào Uber, hustle để làm công ty tăng trưởng nhanh nhất có thể. CEO của Uber là Travis Kalanick cũng từng nói rằng "nếu bạn không có sự hustle ở trong mình, bạn sẽ khó mà kiểm được một người cùng chiến tuyến làm việc hết mình bên cạnh" - ông Kassabgi mô tả.

"Điều tương tự với những gì Việt Nam cần làm trước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 phía trước. Điều đó giống như văn hóa hustle ở Uber" - vị này kết thúc.

Vượng Lê

Theo Trí Thức Trẻ

Đọc tiếp »

Cửa hàng cầm đồ 'nhan nhản' khắp cả nước và con số giật mình về tín dụng đen trong nền kinh tế

"70% tín dụng trong nền kinh tế là tín dụng đen chỉ là con số dự đoán. Chúng tôi chỉ dám công bố con số này để đỡ gây sốc cho dư luận" - luật sư Trương Thanh Đức chia sẻ

Hôm nay, tại buổi tạo đàm tổ chức bởi Viện Quản trị Kinh Doanh, Đại học Kinh tế và có nội dung về thị trường cho vay tiêu dùng tại Việt Nam, các chuyên gia đã công bố một số liệu giật mình về tín dụng đen tại Việt Nam: 70% lượng tín dụng trong nền kinh tế là tín dụng đen.

“Đây chỉ là số liệu dự đoán, tuy nhiên nhiều người khẳng định con số còn có thể cao hơn như vậy nhiều. Chúng tôi chỉ dám ước tính số 70% để đỡ gây sốc cho dư luận” – Luật sư Trương Thanh Đức trả lời phỏng vấn.

Tín dụng đen được định nghĩa là các khoản vay phi chính thức trong nền kinh tế. Các vị chuyên gia trong buổi tọa đàm chia thành nhiều nhóm, ví dụ như nhóm tín dụng theo kiểu xã hội đen như trong vụ án Huyền Như chiếm đoạt tới gần 5.000 tỷ trong hệ thống ngân hàng, hay nhóm tín dụng theo kiểu cầm đồ tại các cửa hàng cầm đồ.

Dù là nhóm nào thì các khoản tín dụng đen đều có chung đặc điểm là những khoản vay rất rủi ro: Người đi vay phải chịu lãi suất rất cao, người cho vay phải chấp nhận không đòi được tiền, còn nền kinh tế sẽ tổn thất nặng nề nếu những khoản vay đó có giá trị rất lớn. Luật sư Trương Thành Đức nói với chúng tôi:

“Số cửa hàng cầm đồ của cả nước này thì không biết là có đến bao nhiêu vạn. Theo thống kê, một con phố tại Hà Nội cũng có thể có tới 30 tiệm cầm đồ. Cả thành phố Hà Nội này, dư nợ cầm đồ sẽ chắc chắn lớn hơn toàn bộ dư nợ tài chính. Đó là còn chưa nhắc đến ở vùng sâu vùng xa, cả hợp pháp và bất hợp pháp”.

Còn đối với vay theo kiểu ‘xã hội đen’ như vụ án Huyền Như, vị này lấy ví dụ rằng riêng vụ án này thì tòa đã kết luận người phạm tội phải nộp lại tới 9.000 tỷ đồng. Những trường hợp tín dụng kiểu như vậy có thể vẫn tồn tại trong nền kinh tế và sẽ làm nhân số tín dụng đen lên rất nhiều.

Tổng thể cả nền kinh tế thì chỉ có 7 phần là ‘trên mặt nước’ còn 3 phần vẫn còn ‘dưới tảng băng’. Vì thế, luật sư Trương Thanh Đức cho rằng con số thực sự của tín dụng đen có thể vượt xa hơn mức 70% rất nhiều.

“Quy mô đó (cùa tín dụng đen – PV) chúng ta không thể kiểm soát. Với nền kinh tế thì chúng ta vẫn đang dự đoán là có tới 30% là kinh tế ngầm. Riêng cho vay tín dụng đen thì chúng tôi nói là 70% vẫn là ít, còn con số thực thậm chí có thể lớn hơn nữa”.

Để đối phó với tín dụng đen trong nền kinh tế gây rủi ro cho cả người vay và người cho vay, ngay từ năm ngoái, một cuộc họp kín của ngân hàng nhà nước với các bên liên quan đã được tổ chức nhằm mục đích xây dựng nên hành lang pháp lý liên quan đến vay tiêu dùng giảm bớt tín dụng đen, làm minh bạch thị trường tín dụng.

Theo đó, đã có một vài quy định mới được áp dụng từ ngày 11/1/2017 vừa qua. Tuy nhiên, theo luật sư Trương Thanh Đức, chúng chưa thể có những tác động đáng kể do đây mới là những quy định liên quan đến siết lại, cấp phép, quản trị, tuân thủ các điều kiện an toàn về quản trị…của tổ chức cho vay tiêu dùng hay tổ chức tài chính.

Còn về hợp đồng tín dụng và mảng nghiệp vụ thẩm định khoản vay thì gần như chưa có sự thay đổi lớn. Thậm chí giờ đây, cũng do quy định thay đổi mà vay tiêu dùng còn dễ dàng, lỏng lẻo hơn trước, dễ tạo nên các loại hình tín dụng đen hoặc các khoảng vay rủi ro cao.

"Trước đây, người vay cần chứng minh mục đích sử dụng vốn, khả năng trả nợ. Bây giờ, anh chỉ cần mang hóa đơn thanh toán điện thoại ra, người ta thấy anh này chi trả 1 triệu/tháng thì cho vay tới 5 triệu là điều quá bình thường”.

Vượng Lê

Theo Trí Thức Trẻ

Đọc tiếp »